ZÊDETIR ŞEWATÊN FOSÎLAN ZÊDETIR KERASETA KÎŞWERÊ YE

Hemû cihan keresata kîşwerî re têdikoşe.Cemed dihelin, pêlên hawayê ên germ jiyana giyaniyan ji dest distîne, şewatên daristana ,bi kontrol an jî bê kontrol nikarin bên rawestandin.Lehiyên ji ber pêlên behran derdikevin holê jiyana giyaniyan dike xetereyê û pêşiî lê nayê girtin. Bermayiyên plastîk di kûrahiya behra de tê dîtin.Xelaya ( têkçûyina ) xwarin û vexwarinê her roj zêdetir dibe.Mirovahi bi awayekî neyînî dikeve bin bandorê. Bi şoreşa sanayiyê re germahiya gerdûnî bi sosret zêdetir dibe.Di salên 1850 de germahiya cihanê yek 1’ 0 derece zêdetir bûye.Ev rewş dê çiqas pêş de here nayê zanîn ( li gorî bermahiya gazên sera ‘ yên wê diyar bibe). Halihazir di nîjad di giyanî de tunebûnek zêde dihasile, qeyrana xwarin û vexwarinê , bê konrolbûyîna bûyerên kîşwerî di asteka jor de ye , ji bo pêşî girtina vê rewşê pêdivî heye ku germahiya cihanê 1,5 0 derece de bê seknandin . Ji bo bermahiya korbondîoksîtê di hemû cihanê de heta 2030’î yan daxînîn nîvî, di 2050’ an de cihan vê pîvanê bîne sifirê.Mixabin li gorî butçeyan Netewdevletan derfetên ku germahiya cihanê di 2’ 0 derecê de sekin ne pêkan e .Ji berk u şewateyên fosîl jı % 16 de pedivî heye ku bê sînorkirin.Tevlî vê rastiyê jî em ê Develata Tirkiye yê mînak bidin.Çi li behra spî ,çi behra reş û li gelek dewêr cuda lli şewatên fosîl lêgerîn tên kirin û hildibirînin.Em vê rewşê we qirkirana xwezayê û kuştina mirovahiyê dinirxînin. Giyaniyên cihanê êdî bi tunekirineke komî ve rû bi rû ne .Ji ber vê qasê şewateyên fosîl bên kêmkirin û di encamê de qet neyn bikaranîn.Mixabin (BM) di zîrveya kîşverî de Netewdevletên ku peyman dan û destnîşan dan em ê emîsyonê kêm bikin dirûtî dikin peymanê xwe bi cih nayinin. Ji destpêka desthilatariya AKP ê polîtîkayên enerjîyê çewt atine meşandin .Ev jî bûye sedem ku bi destxistina enerjîyê de bi welatên derve hatiye girêdan û her roj ev rewş girantir dibe.AKP bi hewlêdanên xwe zagonên parastina xwezayê jî bin pê dike.Nexasim rê li ber talan û kar ‘a ( berjewendiyên )hevkarên xwe zêdetir dike.Bi van hewlêdanên xerab ên AKP’ ê aloziyên giran derdixe pêşberî me ,lêkolînên derxistina şewateyên fosil wek mizgîn dide nişandan van lêkolînan li Behraspî û Behrareş didomin. Em baş dizanin ku sedemên lehiya li Gîresûnê gelek ziyan derxistiyeber çavan.Dîsa em baş dizanin ku sedemên van lehiyan bi giranî HES ( Santralên Hîdroeletrik ) ku di her geliyan de hatinin çêkirin dirûtiya AKP’ ê cardin xwe daye nişandan. ( AKP bi boneya pêdiviya enerjiye dixapîne) Zêdebûna bûyerên kîşweriyê dibe.Sedama tunebûn û tunekirina daristanan,zuhebûna axê û hwk. Di sebestberdana gazên serayê de di cihanê de Turkiye di rêza 15 ‘ an de ye.Dirûşmeya Erdoğan û AKP a her tişt neteweyî her tişt herêmî de komira ku tê hilbirîn wek pêdiviyek hat nîşandin bi saya nufûs zêde dibe ye. 1 ê enerjî qet erzan nabe ! mixabin polîtîkayên desthilatariyê bi dûrişmeyên netewî û herêmî têk çûn e û pêdiviya enerjjiyê zêdetir dibe.Bi welatên derve re girêdayîn jî zêdetir dibe. Mînak= gazên xwazayiyê de 50 milyar M’3 + 2 bikaranîna lê li ser 70 mîlyonan ‘3 gazên xwazeyî Peyman hatine destnîşankirin ( berdel hatiye dayîn ) tirkiye ji bo zoran bi texmînî 52,1 milyar M’3 pêdivî hatiye destnîşankirin lê 45 ,3 milyar M’3 e xesar 26 ,5 milyar M ‘ 3 gazên xwazayiye.Li herêma deryaspî ji ber germahiya kişweriyê ket pêdivî bi gazên xwazeyî nîn e lê gazên xwazayî her gundên herêmê atiye afirandin.Her bajar û navçeyan AVM yên elek mezin ên ku zêdetir enerjiye bikartînin tên avakirin û heft rojan jî vekirine.Wek rojane di ( pandemiyê de jî vekirine .) Tirkiye desthilatariya AKP bi derawan pêdiviyên enerjiyê zêdetir nişan didin û bedêla enerjiya ku nehatiye bikaranîn jî daye.Gazên xwazayî herî zede bûhaya wî jî Tirkiye dide. Zêdetir şewateyên fosil > zêdetir serbest berdan e Karbon 2 > zêdetir keraseta kişwerî û zêdetir mirina giyaniyan wan buyeran qelewbûyina kapitalizme.Şer,pevçûn,talan ,wêrankirin hwd.Qeyrana kîşweriyê şewateyê fosîl re yek dibe ûkeraseta dide jiyandin. Divê hilberîn û kontrolkirina enerjiye bi awayekî demokrat3ik were şopandin.Divê ev t+ekoşîn bên meşandin pêdivî enî’ yeke berbiçav heye. Ji bo pêşîgirtina qeyrana kîşwerî lazime em li dijî polîkayên şer û pevçûnan jî derkevin.Ji ber vê qasêenerjî ji bo sûdwergirtina gel pêkan be. Divê ne tene Deryaspî û Deryareş li hemû deveran şewateyên fosîl di bin axê de bimîne an jî li gorî pêdivîyên gel were hilberînkirin.Daxwaza me ev e,em ê têbikoşin û seerkeftin jî bo her kesi av ,eletrîk û amûrên germkirinê bê bedel bin.Belevkirina enerjiye ne li gorî berjewendiyên karsazan ,li gorî pêdiviyên gel werin bikaranîn. Çi şewateyên fosil, çi şewateyên afirîner bin li gorî parasita xwazayê tevbigerin.Divêhilberîna enerjiye herêmî betora belavkirinê di fermiyeta gel de be .Qutkirina enerjiye binpêkirina mafên mirovahiyê ye.Divê konrolkirin ne deste desthilataran de be ,deste kooperatîfan de be ,ji ber qutbûyîna enerjiyê ên ku zirarê dibînin ev were çareserkirinê. Divê belevkirina enerjiye bigihîje hemû gelan,di plansaziyê de li ber çav were girtin . Gerestêrka me ber bi tunebûyîna nîjadî de diçe ,li hemberderketina olîgarşiyeke şewateyên fosil pêşeroj alternatîfa me ye .Kontrolkirin û kooperatîfbûyîna tevlîbûyîna ya demokratik dê bibe sedema xwedî derketin û belevkirina bi dadwendî û rêxistinbûyînê.

NOTE: If your organization would like to support this campaign, please let us know via the Contact Us page.
Kampanyaya Katılın (Sign Here)
(Gerekli - Necessary)
(Gerekli - Necessary)
(Gerekli - Necessary)
(Gerekli - Necessary)
(Gerekli - Necessary)

Uluslararası Basın Toplantısı (International Press Conference) - 26.01.2021
Bu site özgür yazılımlar ve/veya kullanımı herkese açık araçlarla hazırlanmıştır. Site içindeki her türlü veri ve materyal istenildiği gibi kullanılabilir
(kaynak gösterirseniz seviniriz elbette)